Angiografia Oka

Angiografia fluorescencyjna (AF)

Co to jest Angiografia fluorescencyjna?

Angiografia fluorescencyjna (AF) popularnie nazywane obrazkowaniem dna oka to badanie, którego istota polega na wpuszczeniu do naczyń gałki ocznej substancji fluoresceiny, mającej na celu zabarwienie tych naczyń do zdjęcia. Dzięki temu zabiegowi specjalistyczny aparat fotograficzny, wykrywając zaimplementowany barwnik, pozwala na precyzyjne odzwierciedlenie ułożenia naczynek na zdjęciu.

Wskazania do przeprowadzenia badania

Badanie ma stwierdzić chorobę oraz związane z nią zmiany, jakie zaszły w obwodzie naczynkowym i na siatkówkce oka. Może ona mieć różnorodne podłoże powstania i może być podyktowana takimi zaistniałymi schorzeniami bądź podejrzeniem ich występowania:

  • retinopatia cukrzycowa – zmiany cukrzycowe prowadzą do patologii narządu wzroku w zależności od wzrostu poziomu hiperglikemii oraz czasu bez kuracji. Jest to bardzo poważna choroba mogąca doprowadzić do całkowitej utraty zdolności widzenia i co ważniejsze nie tyczy się to siatkówki oka, gdyż powikłania mogą dotyczyć innych narządów wzroku niebadanych w technologii AF.
  • obrzęk plamki żółtej – zmiana w środkowym obszarze siatkówki, na której występuje najwięcej receptorów światłoczułych. Często towarzyszy mu retinopatia cukrzycowa
  • anomalia plamki żółtej na skutek starzenia się oka (inaczej nazywane AMD) – starzenie się oka to naturalny i nieuchronny proces. Pogorszenie kondycji odbierania bodźców wzrokowych w tym wypadku również polega na uszkodzeniu receptorów światłoczułych odpowiedzialnych za widzenie centralne.
  • nowotwory dna oka – narząd wzroku jest podatny nie tylko na nowotwory siatkówkowe. Występują różnego typu patologie niekoniecznie mające ograniczać się tylko i wyłącznie do tego miejsca. Angiografia fluorescencyjna pozwala na zweryfikowanie wystąpienia siatkówczaka czy naczyniaka. 
  • stany zapalne siatkówki czy naczyniówki – najczęściej jest wynikiem powikłań po przebytej chorobie wirusowej czy pasożytniczej. Stan zapalny obejmujący siatkówkę czy naczyniówkę to proces podczas którego dochodzi do autoimunologicznego wyniszczania tkanek organizmu.
  • uszkodzenia nerwu wzrokowego – nerw wzrokowy ma swój początek już na siatkówce gałki ocznej bezpośrednio, od której otrzymuje informacje zamieniane na impulsy nerwowe. Jego uszkodzenia również podlegają weryfikacji przez badanie angiograficzne. 
  • zmiany naczyniowe na powierzchni siatkówki, występujące pod postacią zakrzepów czy zatorów – uniemożliwienie przepływu krwi powoduje obumarcie tkanek, dlatego podejrzenie zatoru jest jak najbardziej dobitnym wskazaniem do podjęcia jego zbadania. 

Przygotowania do badania angiograficznego

Niezmiernie ważne dla lekarza jest zweryfikowanie czy badany ma schorzenia alergiczne. Reakcja uczuleniowa na podawany barwnik to jawne przeciwwskazanie co do przeprowadzania badania, dlatego z pacjentem robiony jest wywiad. Gdy występuje konieczność zrealizowania badania, nad całym przebiegiem czuwa anestezjolog, którego zadaniem jest uprzednie podanie substancji lekowej, zmniejszając wrażliwość na dożylny znacznik. 

W ramach przygotowań do badania po stronie pacjenta leży zwrócenie uwagi na następujące kwestie:

  • minimum 2 godziny przez wskazanym czasem przeprowadzenia badania należy powstrzymać się od konsumpcji jedzenia oraz spożywania napojów
  • rozszerzenie źrenic i tym samym nadwrażliwość na bodźce świetlne wymaga powstrzymania się przez jakiś czas przed prowadzeniem pojazdów. Zaaplikowane krople będą podtrzymywać stan rozszerzenia źrenic i tym samym uniemożliwiać naturalne dla oka dozowanie dawki światła przepuszczanego przez cały aparat narządu wzroku, powodując światłowsrtęt.

Przebieg badania

Po uprzednim dożylnym podaniu markera w postaci fluoresceiny, pacjent proszony jest o ustabilizowanie głowy na odpowiednio przygotowanej podpórce oraz patrzenie we wskazany punkt. Obecnie bardzo często ułatwiane jest to zadanie, gdyż załącza się czerwone światełko, na które ma patrzeć pacjent. Pozwala to lepiej dopasować ułożenie gałki ocznej, eliminując nawet najmniejsze ruchy. Starając się nie mrugać, pacjentowi robiona jest seria zdjęć, ukazująca uwarunkowania dnia oka. Ze względu na jakość zdjęć oraz stopień możliwości współpracy badanego z lekarzem, rekonesans może być przedłużony nawet do 2 godzin. Jednak, zwykle całość zamyka się w przeciągu godziny. Trzeba pamiętać, że część zdjęć w zależności od miejsca skupienia obiektywu aparatu może być wykonana dopiero po upływie 30 minut od podania barwnika.