Daltonizm to specyficzna wada wzroku, która polega na braku rozpoznawania przez oko barw czerwonej i zielonej. To wada dziedziczna, ale może zostać także nabyta w wyniku urazu.
Daltonizm jako wada wzroku, a raczej zaburzenie widzenia, został odkryty przez angielskiego naukowca Johna Daltona. Zauważył on, że inaczej postrzega barwę zieloną niż pozostali ludzie. Po przeprowadzeniu szczegółowych badań naukowych, dowiedziono, że za to zaburzenie odpowiedzialna jest wada budowy siatkówki oka, charakteryzująca się brakiem jednego z receptorów, dzięki któremu widzimy kolor czerwony.
Test na daltonizm
Test na daltonizm to pierwszy krok do diagnozy wady wzroku. Podczas rutynowego badania wzroku u okulisty, lekarz wykonuje szereg testów celem sprawdzenia jakości widzenia przez pacjenta. Testem na daltonizm nazywanym także testem Ishihary (od nazwiska osoby, która opracowała tę metodę), jest obrazek, na którym niejako ukryta jest litera lub liczba. Obrazek składa się z kół lub innych figur geometrycznych w kilku kolorach, które są położone bardzo blisko siebie, ściśle do siebie przylegając. Jeśli pacjent nie ma problemu z rozróżnianiem barw, to obaczy literę lub liczbę i ją odczyta lekarzowi, jeśli zaś pacjent jest dotknięty daltonizmem, to nie zauważy różnicy kolorystycznej i nie odczyta znaku zawartego na obrazku.
Jak widzi daltonista? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Dlaczego? Ponieważ daltoniści zazwyczaj mają trudność z rozróżnieniem barwy zielonej i czerwonej, a także żółtej, pomarańczowej i ich pochodnych. W zależności od stopnia zaawansowania wady, daltonista może postrzegać barwy czerwoną i zieloną, ale w mniejszym albo w większym nasyceniu. Odmianą daltonizmu jest także monochromatyzm, czyli całkowita niezdolność do postrzegania barw.
Daltonista
Daltonista to potocznie osoba, która jest dotknięta daltonizmem. Daltonizm z medycznego punktu widzenia, polega na tym, że czopki odpowiedzialne za postrzeganie barw są uszkodzone albo nie w pełni rozwinięte. Dichromatyzm to efekt nieprawidłowego działania jednego rodzaju czopków. Najczęściej spotykana jest odmiana daltonizmu, która polega na zaburzeniu funkcjonowania czopków odpowiedzialnych za widzenie barw o średniej lub długiej długości fali, czyli barwy zielonej, pomarańczowej i żółtej. Zdarza się, choć dużo rzadziej, że zaburzenie dotyka widzenia barwy żółtej i niebieskiej, a w skrajnych i najrzadszych przypadkach na braku postrzegania jakiejkolwiek barwy i wtedy takie osoby widza tylko barwę białą, czarną i szarą.
Jakie objawy daje daltonizm? Często osoba dotknięta tym zaburzeniem nie wie, że postrzega barwy inaczej. Czasami człowiek widzi tylko kilka bar, przy czym pozostali ludzie postrzegają ich tysiące. Czasami także jest tak, że człowiek dotknięty daltonizmem nie postrzega barw w ogóle. Dopiero po przeprowadzeniu testów przez lekarza okulistę można postawić wstępną diagnozę. Lekarz okulista może się także wesprzeć badaniem przy pomocy anomaloskopu i wówczas ma 100% pewność, czy pacjent ma daltonizm, czy nie.
Daltonizm dziedziczenie
Daltonizm jest wadą dziedziczną. Gen, który odpowiada za daltonizm u ludzi zlokalizowany jest w chromosomie X. Ponieważ mężczyźni mają jeden chromosom X, a kobiety dwa, to ryzyko wystąpienia daltonizmu u mężczyzn jest dużo wyższe. Daltonizm to wada wzroku zdiagnozowana u ok. 8% mężczyzn i tylko 0,5% kobiet.
Przyczyną wystąpienia ślepoty barwnej oprócz genetyki, może być:
- uraz, w wyniku którego uszkodzona zostanie siatkówka i/lub receptory odpowiedzialne za postrzeganie barw,
- choroby oczu, np. jaskra, zaćma, retinopatia cukrzycowa, czy zwyrodnienie plamki żółtej,
- starzenie się i naturalne wyeksploatowanie siatkówki,
- przyjmowanie niektórych leków,
- substancje psychoaktywne.
Daltonizm - leczenie
Daltonizm jest wadą wzroku, która, jeśli jest spowodowana dziedziczeniem, jest niewyleczalna. Jeśli natomiast daltonizm powodują choroby, np. jaskra, czy zaćma, to zabieg niwelujący stan chorobowy może pomóc przywrócić właściwe postrzeganie barw. Należy pamiętać, że wadami wzroku, ich diagnozą i ewentualnym wdrożeniem leczenia schorzeń, zajmuje się lekarz okulista. Nie zapominajmy zatem o regularnych, profilaktycznych badaniach wzroku w gabinecie okulistycznym w Centrum Medycznym Dąbrowskiego w Zgierzu. Zapisz się na wizytę już teraz.
Zaburzenia widzenia barw mają duży wpływ na codzienność osób dotkniętych takimi wadami wzroku. Osoby takie nie mogę wykonywać niektórych zawodów, np. kierowcy, maszynisty, czy pilota. Ruch uliczny jest obszarem bardzo niebezpiecznym dla daltonistów, szczególnie sygnalizacja świetlna i np. przejazdy kolejowe. Daltoniści mają duży problem z uzyskaniem prawa jazdy.
Okulary dla daltonistów
Okulary dla daltonistów posiada w swojej ofercie już coraz więcej zakładów optycznych. Są to okulary wyposażone w specjalne soczewki, które zmieniają spektrum światła w celu wyzwolenia bodźców podobnych do tych, które funkcjonują u osoby widzącej barwy normalnie. Oprócz okularów wyposażonych w specjalne szkła na rynku dostępne są także soczewki, których zadanie jest identyczne. Zarówno soczewki, jak i szkła okularowe dobierane są przez lekarza okulistę po uprzednim przeprowadzeniu u pacjenta badań i testów.
Daltonizm
Zapraszamy na testy na daltonizm do naszych lekarzy okulistów w Centrum Medycznym Dąbrowskiego w Zgierzu. Nasi lekarze dokładnie zbadają Twój wzrok i zdiagnozują jakość Twojego widzenia.
